ENG FB kontakt

29.03.2024

Strona główna Lipiec 2018

Zawartość miesięcznika nr 07/2018

Biuletyn Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania

492 Właściwości tribologiczne warstwy wierzchniej po obróbkach wykończeniowych stopu aluminium * Tribological properties of aluminium alloy surface layer after finishing treatments - Janusz Kalisz

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań struktury geometrycznej powierzchni i właściwości tribologicznych stopu aluminium EN AW-AlCu4MgSi(A) po różnych obróbkach wykończeniowych: szlifowaniu, polerowaniu i nagniataniu tocznym. Do badania odporności na zużycie ścierne oraz wyznaczenia współczynnika tarcia użyto testera T-01M. Testy przeprowadzono w warunkach tarcia suchego, metodą ball-on-disc. Jako przeciwpróbkę zastosowano polerowaną kulkę z ceramiki Al2O3 o średnicy ⌀6 mm. Po nagniataniu uzyskano w badaniach tribologicznych około dwukrotne zmniejszenie wskaźnika zużycia objętościowego w porównaniu ze szlifowaniem i polerowaniem. W zależności od rodzaju obróbki powierzchniowej współczynniki tarcia wynoszą: 0,45 po szlifowaniu, 0,34 po polerowaniu i 0,32 po nagniataniu tocznym.

SŁOWA KLUCZOWE: nagniatanie toczne, szlifowanie, polerowanie, właściwości tribologiczne, chropowatość powierzchni

ABSTRACT: Investigation’s results of the surface geometric structure and tribological properties of the aluminum alloy EN AW-AlCu4MgSi(A) processed by various finishing treatments: grinding, polishing and ball burnishing are presented in the paper. The test of abrasive resistance and friction coefficient determination was carried out by usage of the T-01M tester. The tests were carried out under dry friction conditions using the ball-on-disc method. As a counter-sample, a polished Al2O3 ceramic ball with a diameter of 6 mm was used. After burnishing, comparing to grinding and polishing, an approximate twice reduction of the volume wear rate was obtained. Depending on the type of surface treatment mean friction coefficients are 0.45 after grinding, 0.34 after polishing and 0.32 after ball burnishing.

KEYWORDS: ball burnishing, grinding, polishing, tribological properties, surface roughness

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.63

CAD/CAM/CAE

549 Analiza wytrzymałościowa belki opryskiwacza z wykorzystaniem systemów CAD/CAE * Strength analysis of a boom sprayer with the use of CAD/CAE systems - Waldemar Dudda

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki analizy wytrzymałościowej belki nośnej opryskiwacza firmy Pilmet. Po utworzeniu numerycznego modelu belki przeprowadzono analizę statyczną. Wyznaczono naprężenia i przemieszczenia metodą elementów skończonych dla różnych wariantów położenia składanej belki.

SŁOWA KLUCZOWE: belka opryskiwacza, naprężenia, przemieszczenia

ABSTRACT: Presented are the results of strength analysis of the Pilmet boom sprayer. After creating the numerical model of the boom, a static analysis was carried out. Stresses and displacements were determined using the finite element method for different variants of the folding boom position.

KEYWORDS: boom sprayer, stress, displacements

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.80

552 Zarządzanie dokumentacją techniczną z wykorzystaniem programu Access * Technical documentation management with the use of the Access program - Zbigniew Krzysiak, Grzegorz Bartnik, Anna Pecyna, Waldemar Samociuk

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania programu Microsoft Access do zarządzania dokumentacją techniczną sporządzoną w systemach CAD (np. AutoCAD) oraz do jej archiwizacji. W programie Access stworzono autorską aplikację dla dokumentacji projektowej prototypu rotacyjnego urządzenia czyszczącego. Wykazano, że taka aplikacja może służyć do porządkowania oraz przeglądania rysunków bez konieczności zakupu kosztownych programów komercyjnych przeznaczonych do zarządzania plikami rysunkowymi.

SŁOWA KLUCZOWE: dokumentacja techniczna, zarządzanie rysunkami, baza danych Access, rotacyjne urządzenie czyszczące

ABSTRACT: The paper presents the concept of using the capabilities of Microsoft Access to manage and archive technical documentation made in the CAD systems (e.g. AutoCAD). An original application was created in the Access program for the design documentation of a rotary cleaning device prototype. It has been shown that such an application can be used to organize and view drawings without the need to use expensive commercial programs to manage drawing files.

KEYWORDS: technical documentation, drawings management, Access database, rotary cleaning device

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.81

555 Model numeryczny mieszalnika fazy ciekłej * Numerical model of liquid phase mixer - Bartosz Moczulak, Wojciech Miąskowski, Krzysztof Nalepa, Jakub Jasiński

STRESZCZENIE: Przedstawiono tok postępowania podczas modelowania zjawisk zachodzących w mieszalniku cieczy. Omówiono zagadnienia związanie z opisem numerycznym zjawisk zachodzących w tego typu konstrukcjach, przedstawiono sposób modelowania procesu mieszania dla jednego rodzaju cieczy z analizą kilku rodzajów ramion mieszających oraz wyniki badań symulacyjnych.

SŁOWA KLUCZOWE: mieszalnik, symulacja, CFD

ABSTRACT: Presented is the course of conduct during modeling of phenomena occurring in a mixer intended for mixing liquids. Issues related to the numerical description of phenomena occurring in this type of constructions are discussed, the method of modeling the mixing process for one type of liquid by the analysis of several types of mixing arms is presented and the results of simulation research are discussed.

KEYWORDS: mixing tank, simulation, CFD

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.82

558 Komputerowa weryfikacja cyklu produkcyjnego realizowanego na automacie wzdłużnym * Computer verification of the production cycle implemented on swiss-type lathe - Piotr Sikora, Marcin Sobiegraj, Andrzej Zaborski

STRESZCZENIE: Przedstawiono możliwość wykorzystania systemów CAD/CAM do komputerowej symulacji procesu wykonania detalu na obrabiarce sterowanej numerycznie. Opisano przykładowy proces weryfikacji wykonania elementu za pomocą oprogramowania SD EDITOR oraz realizację rzeczywistego wyrobu na automacie wzdłużnym Star ECAS-20 w oparciu o zweryfikowany kod NC.

SŁOWA KLUCZOWE: komputerowo wspomagane przygotowanie produkcji, systemy CAD/CAM

ABSTRACT: The study presents the possibility of using CAD/CAM systems for computer simulation of the process of making the detail on a numeric processing machine. The paper describes an exemplary process of verification of the element’s creation using SD EDITOR software and the actual creation of the product on the Star ECAS-20 longitudinal automatic machine based on the verified NC code.

KEYWORDS: computer-aided production preparation, CAD/CAM systems

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.83

561 Poprawa sztywności belki wzmocnienia tylnych drzwi samochodu osobowego * Improvement of passenger car rear side door beam stiffness - Jacek Stadnicki, Ireneusz Wróbel

STRESZCZENIE: Aby chronić pasażerów przed skutkami zderzenia bocznego, w drzwiach samochodów osobowych montuje się wzmocnienia – belki drzwiowe, których sztywność sprawdza się podczas prób stanowiskowych. Opisano model MES do symulowania takiego testu, a po sprawdzeniu wykorzystano go do poprawy sztywności belki wzmacniającej tylne drzwi.

SŁOWA KLUCZOWE: modelowanie MES, nieliniowa analiza deformacji, nadwozie samochodu osobowego, belka drzwiowa

ABSTRACT: To protect passengers against consequences of side crash side door beams are assembled to doors of passenger cars. Their stiffness is examined during stand tests. The FE model to simulate such a test is described. After verification the model has been applied to improve of rear door side beam stiffness.

KEYWORDS: FE modeling, nonlinear analysis of deformation, passenger car body, side door beam

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.84

564 Automatyzacja definiowania obiektów przestrzennych w programie AutoCAD * Process automatization of creating 3D objects in AutoCAD software - Jacek Warchulski, Marcin Warchulski

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono sposoby wykorzystania systemów CAx w procesie automatyzacji zadań grafiki. Przeanalizowano możliwość zastosowania języka Delphi i technologii ActiveX do tworzenia obiektów przestrzennych w systemie CAx.

SŁOWA KLUCZOWE: programowanie, Delphi, ActiveX, AutoCAD, obiekty 3D

ABSTRACT: In this paper possibilities of using of CAx systems to automation process of graphical tasks are presented. Possibility of using Delphi language with OLE technology to creating 3D objects in CAx system are analysed.

KEYWORDS: programming, Delphi, ActiveX, AutoCAD, 3D objects

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.85

567 Przygotowanie produkcji z zastosowaniem systemów CAD i CAD/CAM * Manufacturing preparation using CAD and CAD/CAM software - Andrzej Zaborski

STRESZCZENIE: Przedstawiono możliwość wykorzystania systemów CAD i CAD/CAM do komputerowo zintegrowanego opracowania procesów przygotowania produkcji. Na przykładzie modernizacji dźwigni rygla głowicy maszyny szyjącej omówiono przebieg projektowania wyrobu i przygotowania produkcji z wykorzystaniem obrabiarek sterowanych numerycznie.

SŁOWA KLUCZOWE: komputerowo wspomagane przygotowanie produkcji, systemy CAD i CAD/CAM

ABSTRACT: A possibility of using contemporary CAD and CAD/CAM systems for computer-integrated developing the processes of preparation products manufacturing is presented. On the example of the modernization of the lock lever of the head of the sewing machine in article discussed design process and production preparation using numerically controlled machines.

KEYWORDS: computer-aided production preparation, CAD and CAD/CAM systems

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.86

570 Adaptacyjna analiza struktur o złożonym opisie geometrycznym i mechanicznym z wykorzystaniem przejściowych elementów skończonych * Adaptive analysis of structures of complex geometrical and mechanical description with use of the transition finite elements - Magdalena Zielińska, Grzegorz Zboiński

STRESZCZENIE: Praca dotyczy włączenia przejściowych elementów w adaptacyjną analizę struktur o złożonym opisie mechanicznym i geometrycznym. Artykuł odnosi się do wpływu modyfikacji modelu przejściowego na rozwiązanie numeryczne. Analizowana jest również zdolność do usuwania wewnętrznej warstwy brzegowej oraz efektywność szacowania błędów i procesu adaptacji.

SŁOWA KLUCZOWE: elementy przejściowe, adaptacja, metoda elementów skończonych, zbieżność

ABSTRACT: This work concerns inclusion of the transition finite elements in adaptive analysis of structures of complex mechanical and geometrical description. The paper addresses the influence of modifications of the transition model on the numerical solution. The ability to remove the internal boundary layer and the effectivity of error estimation and adaptation are analyzed.

KEYWORDS: transition elements, adaptivity, finite element method, convergence

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.87

Druk 3D

538 Innowacyjna głowica do podawania materiału w drukarkach przyrostowych. Cz. 1. Koncepcja * The innovative 3D printer head. Part 1. Concept - Anna Rębosz-Kurdek, Wacław Gierulski, Artur Szmidt

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono koncepcję innowacyjnej głowicy do podawania materiału w drukarkach przyrostowych, wyposażonej w układ mieszający i system osłony gazowej, wykorzystywanej m.in. w budownictwie. Rozwiązanie jest objęte ochroną praw własności intelektualnej w postaci zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP. Omówiono wybrane osiągnięcia w zakresie zastosowania technologii druku 3D w branży budowlanej oraz innowacyjność głowicy jako wynalazku. Zaprezentowano rozwiązania konstrukcyjne jej poszczególnych elementów wraz z opisem ich działania. Koncepcja stanowi podstawę do wykonania prototypu głowicy oraz przeprowadzenia badań potwierdzających skuteczność jej działania.

SŁOWA KLUCZOWE: druk 3D, głowica, układ mieszający, system osłony gazowej, branża budowlana

ABSTRACT: The article presents the concept of 3D printer head equipped with a mixing system and a gas shield system. The solution has the protection of intellectual property rights in the form of application of the invention in the Polish Patent Office. Currently used solutions and innovativeness of the head according to the invention were discussed. Constructional solutions of individual components of the head including a description of their operation were presented. The concept is the basis for research on the construction of a prototype of this head and verification of the effectiveness of its operation and functionality in laboratory conditions.

KEYWORDS: 3D print, printer head, mixing system, gas shield system, construction industry

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.77

543 Koncepcja systemu podawania materiału w drukarkach 3D wykorzystującego zużyty materiał w technologii FDM * The concept of the material supply system in 3D printer using a wear FDM material - Wojciech Kiński, Paweł Pietkiewicz

STRESZCZENIE: Przedstawiono model koncepcyjny wytłaczarki drukującej z materiału pochodzącego z odpadów po procesie wydruku i z nieudanych modeli. Zwrócono uwagę na budowę głowicy drukującej wraz z wytłaczarką przystosowaną do rozdrobnionych części z tworzyw sztucznych. Celem takiego rozwiązania jest ograniczenie odpadów z procesu wydruku.

SŁOWA KLUCZOWE: drukarka 3D, FDM, wytłaczarka, recykling

ABSTRACT: Presented is a conceptual model of an extruder that prints from waste after the printing process as well as from unsuccessful models. Particular attention was paid to the construction of the print head with an extruder adapted to previously fragmented plastic parts. The purpose of this solution is to reduce waste from the printing process.

KEYWORDS: 3D printer, FDM, extruder, recycling

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.78

546 Badanie wytrzymałości na zginanie próbek wydrukowanych metodą FDM z wypełnieniem heksagonalnym, koncentrycznym i trójkątnym * Bending strength test of specimens printed in FDM technology with hexagonal, concentric and triangle filling - Łukasz Miazio

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono czwarty etap prac nad badaniem wpływu parametrów technologicznych drukowania na parametry wytrzymałościowe wytwarzanego obiektu. Na tym etapie badano zginanie próbek z wypełnieniem heksagonalnym, koncentrycznym i trójkątnym. Kształtki wydrukowano metodą FDM (fused deposition modeling) z różną gęstością wypełnienia, z tworzywa PLA.

SŁOWA KLUCZOWE: inżynieria materiałowa, szybkie prototypowanie, druk 3D, PLA, FDM

ABSTRACT: The fourth stage of works on the study of the impact of technological printing parameters on the strength parameters of the manufactured object is presented in this paper. This step concerned the bending of hexagonal, concentric and triangular samples. Profiles were made of PLA material and printed using FDM (Fused Deposition Modeling) method, with different filling density.

KEYWORDS: materials engineering, rapid prototyping, 3D printing, PLA, FDM

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.79

Forum Akademickie

462 Wyłoniono zwycięzców konkursu KOKOS
462 Odra River Cup 2018 – hattrick ósemki z PWr

Hydraulika i pneumatyka

520 Numeryczne modelowanie zjawiska kawitacji w dwuwymiarowych zwężkach zbieżno-rozbieżnych z zastosowaniem podejścia homogenicznego * Numerical modeling of cavitation phenomenon in a two-dimensional converging-diverging nozzle using a homogeneous approach - Agnieszka Niedźwiedzka

STRESZCZENIE: Artykuł prezentuje wyniki symulacji numerycznych zjawiska kawitacji w zwężce zbieżno-rozbieżnej, z zastosowaniem podejścia homogenicznego. Analizowane są trzy modele: model Schnerra i Sauera, model Singhala i in. oraz model Zwarta i in. Symulacje są niestacjonarne. Geometria jest planarna. W symulacjach numerycznych wykorzystano oprogramowanie Fluent. Celem pracy jest ocena możliwości zastosowania planarnych symulacji numerycznych przepływu kawitacyjnego dla niewielkowymiarowych zwężek zbieżno-rozbieżnych. Motywacją do przeprowadzenia symulacji numerycznych zjawiska kawitacji dla planarnej geometrii są trudności w uzyskaniu wyników odzwierciedlających przeprowadzone pomiary eksperymentalne, zarówno dla geometrii dwu-, jak i trójwymiarowej. Otrzymane wyniki symulacji numerycznych wykazują duże podobieństwo do pomiarów eksperymentalnych dla wszystkich analizowanych modeli.

SŁOWA KLUCZOWE: numeryczna mechanika płynów, kawitacja, podejście homogeniczne, zwężka zbieżno-rozbieżna

ABSTRACT: The article presents results of numerical simulations of cavitation phenomenon in a converging-diverging nozzle using the homogeneous approach. Three cavitation models are considered: the Schnerr and Sauer model, the Singhal et al. model and the Zwart et al. model. The simulations are performed for transient. The geometry is two-dimensional and planar. In the numerical calculations Fluent software was used. The aim of the work is to estimate the possibility of applying of two-dimensional planar numerical simulations of cavitating flows for small-sized converging-diverging nozzles. The motivation to conduct numerical simulations for two-dimensional and planar geometry are difficulties in obtaining results, which reflect experimental measurements, both for two- and three-dimensional geometry. The achieved results show a big similarity between the results of performed numerical simulations and the material from the experimental measurements for all the analyzed models.

KEYWORDS: numerical fluid mechanics, cavitation, homogeneous approach, convergent-divergent nozzle

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.71

Metrologia techniczna

498 Badania porównawcze wybranych systemów pomiarowych drgań łożysk tocznych * Comparative study of selected bearing vibration measuring systems - Stanisław Adamczak, Mateusz Wrzochal

STRESZCZENIE: Producenci łożysk tocznych mają własne systemy kontroli drgań łożysk, składające się z kilku kluczowych podzespołów. Chociaż zasada działania tych systemów jest taka sama, różnią się one od siebie niektórymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, z kolei rodzaj zastosowanej konstrukcji ma wpływ na dokładność pomiaru drgań łożyska tocznego.

SŁOWA KLUCZOWE: pomiary, drgania, łożyska toczne

ABSTRACT: Roller bearing manufacturers have individual bearing vibration monitoring systems, consisting of several key components. Despite the fact that the principle of operation of these systems is the same, they differ from each other with some constructional solutions, whereas the type of construction used has an impact on the accuracy of measuring vibrations of a rolling bearing.

KEYWORDS: measurements, vibrations, rolling bearings

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.64

501 Skaner na robocie (OBERON 3D)
502 Metamateriały mechaniczne wytwarzane w sposób przyrostowy * Mechanical metamaterials manufactured by increasing technology - Remigiusz Knitter, Tomasz Królikowski

STRESZCZENIE: Przedstawiono pierwszą fazę prac, która obejmowała badania mechanizmów metamaterialnych z gumopodobnych tworzyw sztucznych, a także wpływu ich struktury i geometrii na przenoszenie zadanej siły oraz przemieszczenia w zaprojektowanym modelu, wykonanym techniką przyrostową FDM (fused deposition modeling). Celem pracy jest ustalenie wpływu parametrów technologicznych oraz zmian geometrii i wypełnienia na parametry wytrzymałościowe wytwarzanego obiektu, a także rozważenie możliwości zastąpienia klasycznych zespołów elementów mechanicznych elementami wykonanymi z użyciem struktur metamaterialnych.

SŁOWA KLUCZOWE: drukarki 3D, technologie przyrostowe, metamateriał, metamateriały mechaniczne

ABSTRACT: Presented is the first phase of work, which concerned the study of metamaterial mechanisms made of rubber-like plastics, and the impact of their structure and geometry on the transfer of a given force and displacement in a designed model, made using FDM (fused deposition modeling). The aim of the work is to examine the impact of technological parameters and changes in geometry and filling on the strength parameters of the manufactured object and further considerations on replacing the classic assemblies of mechanical elements with elements made using metamaterial structures.

KEYWORDS: 3D printers, additive technologies, metamaterial, mechanical metamaterial

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.65

Napędy i sterowanie

517 Analiza uszkodzeń eksploatacyjnych oraz ich wpływ na pracę powierzchni kontaktowych w stopniu sprężarki osiowej * Analysis of operational damage and their impact on the work of the contact surfaces in the axial compressor stage - Adam Kozakiewicz, Olga Grzejszczak

STRESZCZENIE: W trakcie eksploatacji elementy wirujące lotniczych silników turbinowych są narażone na liczne uszkodzenia, wynikające z trudnych warunków pracy tych podzespołów. W artykule przedstawiono przykładowe awarie silników lotniczych, spowodowane uszkodzeniami elementów sprężarki. Przeanalizowano wpływ wybranych uszkodzeń w obszarze pióra łopatki na pracę powierzchni kontaktowych w części wieńcowej tarczy i zamka łopatki oraz wyznaczono rozkłady naprężeń i ciśnień dla różnych zakresów pracy silnika. Analizy numeryczne wykonano z wykorzystaniem oprogramowania ANSYS.

SŁOWA KLUCZOWE: silnik turbinowy, uszkodzenia elementów wirujących, analiza naprężeń

ABSTRACT: During the operation, rotating parts of aircraft turbine engines are exposed on different types of damage. These damages mostly ensure from the difficult work conditions of this components. The article presents examples of failure of aircraft engines resulting from damage to the compressor elements. The influence of exemplary damages in the area of the blade on the work of contact surfaces in the disk rim part and the blade footer was analyzed. The distribution of stresses and pressures was determined on assuming different ranges of rotational speed as well. Numerical analyzes were performed using the ANSYS software.

KEYWORDS: turbine engine, damage of rotating parts, stress analysis

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.70

Narzędzia

458 Zaokrąglanie krawędzi skrawających ostrzy z węglików spiekanych * Rounding off of machine-cutting blades made of sintered carbides - Piotr Cichosz, Mikolaj Kuzinovski. Mite Tomov, Adam Urych

STRESZCZENIE: Przedstawiono genezę zaokrąglania krawędzi ostrzy skrawających wykonanych z węglików spiekanych. Zaprezentowano różne obrabiarki i ścierniwa służące do wygładzania krawędzi skrawających. Porównano metody pomiaru promienia zaokrąglenia krawędzi. Zwrócono uwagę na możliwości zwiększenia trwałości narzędzi dzięki zastosowaniu nowych technologii wykańczania powierzchni roboczych narzędzi.

SŁOWA KLUCZOWE: skrawanie, narzędzia węglikowe, promień zaokrąglenia krawędzi, obrabiarki

ABSTRACT: The paper describes the origins of edge rounding of machine-cutting blades made of sintered carbides. Various processing machines and abrasive materials used to smoothen the cutting edges are presented. Various methods of measurement of the edge radius are compared. Stressed are the possibilities of improvement of tool durability through the use of new finishing process technologies for tool working surfaces.

KEYWORDS: machine cutting, carbide tools, cutting edge radius, machine tools

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.57

463 Uchwyt tokarski SCHUNK ROTA NCE: lekkość oraz najkrótsze czasy hamowania i przyspieszania (SCHUNK INTEC)
464 Wielofunkcyjność i odporność na zużycie – nowa seria frezów VPX z płytkami stycznymi (MITSUBISHI MATERIALS)

Nowe technologie

505 Sterowanie ruchem dwuramiennego robota mobilnego za pośrednictwem technik rzeczywistości wirtualnej * Controlling the motion of a two-arm mobile robot through virtual reality techniques - Andrzej Grabowski, Jarosław Jankowski

STRESZCZENIE: W wielu sytuacjach korzystne może być zastąpienie wykonującego pracę człowieka mobilnym robotem. Dotyczy to zwłaszcza przypadków związanych z przebywaniem w strefie zagrożenia i narażeniem na szkodliwe substancje chemiczne lub promieniowanie jonizujące. Niestety rozwój technik sztucznej inteligencji nie pozwala jeszcze na budowanie w pełni autonomicznych robotów. W związku z tym uzasadnione jest wykorzystanie dwuramiennych robotów mobilnych, pełniących rolę awatara sterujących nimi człowieka. Jako interfejs sterowania dla teleoperatora robota można z powodzeniem zastosować aparaturę typową dla interaktywnych środowisk wirtualnych.

SŁOWA KLUCZOWE: roboty mobilne, rzeczywistość wirtualna, teleobecność, zdalne sterowanie

ABSTRACT: In many situations it may be beneficial to replace a worker with mobile robot. Especially in the case of a possible entry into the danger zone, related to, for example, exposure to harmful chemicals or ionizing radiation. Unfortunately, the development of artificial intelligence techniques does not yet allow the construction of fully autonomous robots. Therefore, it may be justifiable to use two-armed mobile robots acting as an avatar of the human being. As a human-machine interface for the tele-operator, the equipment typical of interactive virtual environments can be successfully used.

KEYWORDS: mobile robots, virtual reality, telepresence, remote control

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.66

508 Zastosowanie nowoczesnych tworzyw sztucznych do budowy wysokoobrotowych maszyn przepływowych * The use of modern plastics for the construction of high speed fluid-flow machinery - Grzegorz Żywica, Tomasz Z. Kaczmarczyk, Eugeniusz Ihnatowicz

STRESZCZENIE: Omówiono zagadnienia związane z doborem tworzyw sztucznych na wybrane elementy wysokoobrotowych maszyn przepływowych. Oprócz kryteriów stosowanych przy doborze materiału przedstawiono przykład analizy wytrzymałościowej tarczy wirnikowej z tworzywa sztucznego. Celem tych prac było zastąpienie powszechnie stosowanych stopów metali nowoczesnymi tworzywami sztucznymi, co może się przełożyć na skrócenie czasu produkcji i obniżenie kosztów.

SŁOWA KLUCZOWE: budowa maszyn, tworzywa sztuczne, polimery wysokotemperaturowe, maszyny przepływowe, mikroturbiny

ABSTRACT: Discussed are issues related to the selection of plastics for manufacturing chosen components of high-speed fluid-flow machinery. In addition to discussing the criteria used for material selection, an exemplary strength analysis of a rotor disk made of plastic was presented. The work carried out was aimed at replacing commonly used metallic alloys with modern plastics, which in turn may shorten production time and reduce costs.

KEYWORDS: mechanical engineering, plastics, heat-resistant polymers, fluid-flow machines, microturbines

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.67

511 Koncepcja wspomaganego lotniczo rakietowego systemu wynoszenia mini- i mikrosatelitów * Concept of aero-assisted rocket system for taking out mini- and microsatellites - Paweł Dobrzyński, Bogdan Machowski, Aleksander Olejnik, Piotr Zalewski

STRESZCZENIE: Zaprezentowano koncepcję projektu niskobudżetowego systemu wynoszenia satelitów z wykorzystaniem jednoczłonowych rakiet przeciwlotniczych oraz samolotu klasy MiG-29. Przeanalizowano możliwości umieszczania sztucznych satelitów Ziemi z wykorzystaniem dostępnych w Polsce technologii oraz posiadanych rakiet przeciwlotniczych, planowanych do wycofania w najbliższej przyszłości. Przedstawiono wyniki wstępnych symulacji i wnioski dotyczące wykonalności projektu.

SŁOWA KLUCZOWE: lotnictwo i kosmonautyka, przeciwlotnicze zestawy rakietowe, wynoszenie sztucznych satelitów Ziemi

ABSTRACT: The article presents the concept of a low cost satellite launch system using single-shell anti-aircraft missiles and MiG-29 class aircraft. The authors have analyzed the possibilities of placing artificial Earth satellites available in the Republic of Poland with technologies and using currently available and planned in the near future to withdraw anti-aircraft missiles. The article presents the results of preliminary simulations and conclusions on the feasibility of the project.

KEYWORDS: aviation and cosmonautics, anti-aircraft missile, lifting artificial Earth satellites

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.68

514 Monitorowanie ruchu kończyny górnej w kontekście gier rehabilitacyjnych * Monitoring the movement of the upper limb in the context of rehabilitation games - Andrzej Grabowski, Tomasz Lipiński

STRESZCZENIE: Rejestrowanie ruchu kończyny górnej w czasie rzeczywistym jest niezbędne do przygotowania interaktywnych metod wspomagania procesu odzyskiwania jej sprawności ruchowej. Tego typu programy komputerowe często wykorzystują środowiska trójwymiarowe i techniki rzeczywistości wirtualnej. Rejestracja ruchu może być realizowana z użyciem dostępnych na rynku kontrolerów, przygotowywanych na potrzeby gier komputerowych, co ułatwia tworzenie aplikacji wspomagających proces rehabilitacji. Wadą takiego podejścia są znaczące ograniczenia możliwości rejestracji ruchu, zwłaszcza ruchu poszczególnych członów kończyny górnej. Rozwiązaniem może być kontroler przygotowany specjalnie na potrzeby rehabilitacji.

SŁOWA KLUCZOWE: systemy pomiarowe, rzeczywistość wirtualna, wspomaganie rehabilitacji

ABSTRACT: Registration of the upper limb movement in real time is necessary to prepare interactive methods to support the recovery process of the upper limb. These types of computer programs often use three-dimensional environments and virtual reality techniques. Traffic registration can be carried out using commercially available controllers prepared for the needs of computer games, which facilitates the creation of applications supporting the rehabilitation process. The disadvantage of this approach are significant limitations in the possibilities of motion registration, in particular the movement of individual upper limb members. The solution may be to prepare a controller dedicated to the needs of therehabilitation.

KEYWORDS: measurement systems, virtual reality, rehabilitation support

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.69

Nowości wydawnicze

496 Ziarna i mikroziarna diamentowe. Rodzaje ścierniw i przykłady zastosowania (A. Bakoń, A. Barylski)
496 Bezpieczeństwo układów hydraulicznych i pneumatycznych. Monografie, Studia, Rozprawy M97 (R. Dindorf, J. Takosoglu, P. Woś)
496 AutoCAD 2019/LT 2019/Web/Mobile+. Kurs projektowania parametrycznego i nieparametrycznego 2D i 3D (A. Jaskulski)
496 Autodesk Inventor Professional 2019PL / 2019+ / Fusion 360. Metodyka projektowania (A. Jaskulski)
496 Rysunek techniczny w mechanice i budowie maszyn (P  Romanowicz)

Obrabiarki

482 TruLaser Cell 7000 – uniwersalna obrabiarka laserowa 3D do cięcia, spawania i napawania (TRUMPF)

Obróbka - inne rodzaje

468 Hybrydowe procesy kształtowania wyrobów, integrujące techniki przyrostowe i ubytkowe * Hybrid manufacturing of metallic parts integrated additive and subtractive processes - Wit Grzesik

STRESZCZENIE: Przedstawiono nową koncepcję hybrydowego kształtowania złożonych wyrobów, bazującą na integracji techniki przyrostowej oraz wykańczającej obróbki ubytkowej na jednej obrabiarce CNC. Ta koncepcja jest intensywnie rozwijana w ramach strategii Produkcja/Wytwarzanie 4.0. Podano zasady i możliwości technologiczne integracji laserowego napawania proszkowego i wykańczającego toczenia/frezowania w różnych zastosowaniach przemysłowych, takich jak: kształtowanie przyrostowe dodatkowych elementów w złożonych geometrycznie wyrobach, nanoszenie warstw funkcjonalnych oraz naprawa zużytych lub uszkodzonych, dużych i drogich elementów, np. łopatek i obudów turbin lotniczych. Omówiono stosowane strategie technologiczne, programy CAD/CAM i rozwiązania konstrukcyjne obrabiarek hybrydowych CNC.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka hybrydowa, obróbka przyrostowa, obróbka ubytkowa CNC, naprawa części, obrabiarki hybrydowe

ABSTRACT: This review paper highlights the hybrid manufacturing processes which integrate the additive and subtractive processes performing on one hybrid platform consisting of the LMD (laser metal deposition) unit and multi-axis CNC machining center. This hybrid technology is rapidly developed and has many applications in Production/Manufacturing 4.0 including the LRT (laser repair technology). In particular, some important rules and advantages as well as technological potentials of the integration of a powder metal deposition and finishing CNC milling/turning operations are discussed and overviewed. Some representative examples such as formation of difficult features around the part periphery, deposition of functional layers and coatings and repair of high-value parts in aerospace industry are provided. Moreover, the technological strategies, CAD/CAM and CAI programs and construction designs of the hybrid manufacturing platforms are explained. Some conclusions and future trends in the implementation of hybrid processes are outlined.

KEYWORDS: hybrid machining, additive machining, CNC machining, repair technology, hybrid machine tools

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.58

476 Wpływ zmiany parametrów cięcia wodno-ściernego na jakość przecinania kompozytowych struktur przekładkowych * The influence of changing the parameters of water-abrasive cutting on the quality of cutting composite cross-section structures - Elżbieta Doluk, Józef Kuczmaszewski, Paweł Pieśko

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań dotyczące wartości kąta ukosowania powstającego podczas cięcia abrazywnego przekładkowych struktur kompozytowych (stopu aluminium EN AW-2024 i kompozytu węglowego). Zbadano wpływ prędkości cięcia, ciśnienia strugi wodno-ściernej, wydatku medium tnącego oraz materiału wejścia strugi i liczby warstw materiału kompozytowego na jakość przecinanych powierzchni.

SŁOWA KLUCZOWE: kompozyt przekładkowy, cięcie strugą wodno-ścierną, kąt ukosowania, jakość powierzchni

ABSTRACT: Presented are results of the surface quality sandwich composites (aluminum alloy EN AW-2024 and CFRP) by using an abrasive water-jet. The experiments were conducted with different speed of cutting, pressure of the abrasive water, mass flow rates, entry side of the stream and quantity of composite layers. The analysis has been studied based on received bevel angle values.

KEYWORDS: spacer composite, abrasive water jet, bevel angle, surface quality

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.59

479 Modelowanie powstawania naprężeń w warstwie wierzchniej * Modeling of stressing in a surface layer - Krzysztof Tubielewicz, Ireneusz Piotr Chmielik, Hubert Michalczuk

STRESZCZENIE: Przedstawiono przebieg symulacji komputerowej stanu naprężeń występujących w strefie kontaktu przy oddziaływaniu odkształceń mechaniczno-cieplnych wywołanych procesem nagniatania. Wyniki opracowano w programie I-DEAS Master Series firmy SDRC z Milford.

SŁOWA KLUCZOWE: technologia nagniatania, naprężenia, metoda elementów skończonych MES

ABSTRACT: The computer simulation of the state of stress occurring in the contact zone during the influence of mechanical and caulking deformations caused by the process of burnishing was presented. The simulation results were based on the I-DEAS Master Series from SDRC from Milford.

KEYWORDS: burnishing technology, stress, finite element method FEM

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.60

Obróbka plastyczna

484 Optymalizacja nieliniowych modeli MES na przykładzie tłocznika * Nonlinear FEM models optimization on example of a stamping die - Ireneusz Wróbel, Jacek Stadnicki

STRESZCZENIE: Rozwiązywanie zadań optymalizacji, w których model MES jest nieliniowy, stwarza problemy związane z dużym nakładem obliczeniowym. W artykule przedstawiono i porównano algorytm powierzchni odpowiedzi RSM z hybrydowym algorytmem przeszukiwania SHERPA w zastosowaniu do rozwiązywania zadań optymalizacji progów ciągowych tłocznika do blach karoseryjnych.

SŁOWA KLUCZOWE: optymalizacja, nieliniowe modele MES, tłocznik, progi ciągowe

ABSTRACT: Solving of optimization tasks using nonlinear FEM models creates problems because of large expenditure of calculation time. The response surface methodology RSM and hybrid search SHERPA algorithms in application of optimization of stamping die drawbeads are presented and compared in the paper.

KEYWORDS: optimization, nonlinear FEM models, stamping die, drawbeads

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.61

Obróbka skrawaniem

487 Wykorzystanie systemów CAD/CAE w projektowaniu głowicy do gwintowania na prasie wielotaktowej * Using of CAD/CAE systems in designing of head for thread drilling on multirate stamp press - Andrzej Piotrowski

STRESZCZENIE: Opisano wykorzystanie systemów komputerowych CAD/CAE w projektowaniu jednostki do gwintowania wiórowego i bezwiórowego oraz rozwiercania na prasie wielotaktowej. Przedstawiono model urządzenia do gwintowania wraz z podstawowymi obliczeniami. Ponadto opisano projekt narzędzia zespolonego do wykrawania i rozwiercania wykończeniowego otworu.

SŁOWA KLUCZOWE: gwintowanie, prasa wielotaktowa, projektowanie CAD/CAE

ABSTRACT: The using of CAD/CAE systems in design of head for thread drilling and reaming on multirate stamp press was described. It was presented model of device for thread drilling with the basics calculation. Furthermore, design of special tool for rearming and cutting in one step was described.

KEYWORDS: thread drilling, multirate press, CAD/CAE systems.

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.62

Organizacja produkcji

523 TeSaMa – komputerowy serwis utrzymania bezpieczeństwa technicznego w przemyśle mechanicznym * Technical Safety Maintenance System (TeSaMa) in mechanical industry - Marek Dźwiarek

STRESZCZENIE: Serwis komputerowy TeSaMa łączy kwestie zarządzania bezpieczeństwem maszyn na etapie ich projektowania i użytkowania w MŚP. Opracowane narzędzia prowadzą użytkownika przez proces oceny i redukcji ryzyka oraz dostarczają informacji w zrozumiały sposób. Pozwoli to firmom spełnić wymogi prawne i poprawić ogólną produktywność.

SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo maszyn, ocena zgodności, bezpieczeństwo techniczne

ABSTRACT: Web-based tool TeSaMa aims to provide a holistic approach for SME, giving them the ability to conduct and obtain risk assessments that include safety measure recommendations for production phase work places and machine development processes. This will enable the companies to fulfil legal requirements and improve productivity and reliability.

KEYWORDS: safety of machinery, conformity assessment, technical safety

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.72

526 Algorytm tworzenia aplikacji sortowania/pakowania z wykorzystaniem programu PickMaster 3 dla robotów firmy ABB * An algorithm for creating a sorting/packaging application using the Pick-Master 3 software for ABB robots - Wojciech Kaczmarek, Szymon Borys

STRESZCZENIE: Przedstawiono algorytm tworzenia aplikacji sortowania i pakowania z wykorzystaniem aplikacji PickMaster 3 dla robotów firmy ABB. Artykuł jest dopełnieniem materiałów firmowych firmy ABB. Tworzenie aplikacji zostało podzielone na trzy etapy (tworzenie linii, przygotowanie robota oraz tworzenie projektu).

SŁOWA KLUCZOWE: robotyka, sortowanie, pakowanie, PickMaster 3, Picking PowerPac

ABSTRACT: Presented is the algorithm for creating sorting and packaging applications using the PickMaster 3 application for ABB robots. The article complements ABB company materials. The creation of the application has been divided into three parts (creating lines, preparing the robot and creating the project).

KEYWORDS: robotics, sorting, packaging, PickMaster 3, Picking PowerPac

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.73

529 Komputerowe wspomaganie procesu sekwencjonowania – koncepcja Paint Shop 4.0 * Computer aided design of sequencing problem – the concept of Paint Shop 4.0 - Jolanta Krystek, Sara Alszer, Szymon Bysko

STRESZCZENIE: Przedstawiono koncepcję pracy lakierni dla przemysłu motoryzacyjnego – Paint Shop 4.0 – opartą na ideach Przemysłu 4.0 i Digital Factory. Opisano nowe podejście do sekwencjonowania karoserii, uwzględniające rzeczywistą strukturę wydziału lakierni z występującymi tam buforami. Stworzono aplikację, w której zostały zaimplementowane autorskie algorytmy sekwencjonowania karoserii.

SŁOWA KLUCZOWE: produkcja samochodów, proces lakierowania, sekwencjonowanie, bufor, Przemysł 4.0, Paint Shop 4.0

ABSTRACT: Presented is the concept of paint shop operation for the automotive industry – Paint Shop 4.0, based on the ideas of Industry 4.0 and Digital Factory. A new approach to the issue of car body sequencing, taking into account the actual structure of the paint shop department with buffers, has been presented. In the created application, proprietary car body sequencing algorithms were implemented.

KEYWORDS: car production, painting process, sequencing, buffer, Industry 4.0, Paint Shop 4.0

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.74

532 Ocena technologiczności konstrukcji w procesach montażu według zmodyfikowanej metody Lucas DFA * Evaluation of design manufacturability in assembly processes by modif ied Lucas Design for Assembly method - Józef Matuszek, Tomasz Seneta, Aleksander Moczała

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono metodologię projektowania produkcji wyrobów z uwzględnieniem kryterium oceny technologiczności konstrukcji. Omówiono sposób oceny procesu z punktu widzenia obróbki, montażu i organizacji produkcji na przykładzie zmodyfikowanej metody oceny technologiczności konstrukcji DFA (design for assembly).

SŁOWA KLUCZOWE: projektowanie procesu produkcji, technologiczność konstrukcji

ABSTRACT: The paper presents a methodology for the design of the production product from the point of view of manufacturability design criterion. The evaluation method from the point of view of machining, assembly and organization of production was discussed on the example of a modified method of assessing the technological character of the structure from the point of view of the assembly operation (Design for Assembly – DFA).

KEYWORDS: production process design, construction manufacturability

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.75

535 Komputerowe wspomaganie procesów produkcyjnych z zastosowaniem metod Lean Management i Lean Manufacturing * Computer aided manufacturing processes using Lean Management and Lean Manufacturing methods - Ewa Moroz

STRESZCZENIE: Przedstawiono podstawowe założenia prowadzące do identyfikacji przyczyn i eliminacji marnotrawstwa występującego w procesach produkcyjnych w oparciu o założenia Lean Management i Lean Manufacturing. Zaprezentowano wykorzystanie przykładowych aplikacji do komputerowego wspomagania procesów mapowania strumieni produkcyjnych w praktyce przemysłowej.

SŁOWA KLUCZOWE: komputerowo wspomagane przygotowanie procesów produkcyjnych

ABSTRACT: In the paper the basic assumptions leading to identification of causes and to the elimination of waste occurring in production processes based on the assumptions of Lean Management and Lean Manufacturing are defined. Presented is the use of example applications for computer-assisted value stream mapping of production streams in industrial practice.

KEYWORDS: computer-aided preparation of production processes

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.76

Różne

573 Koncepcja badawczo-szkoleniowego symulatora samochodu osobowego do badania urządzeń wspomagających kierowców z niepełnosprawnością ruchową * The concept of research and training simulator for testing car assistive devices for physically disabled drivers - Jarosław Jankowski, Andrzej Grabowski

STRESZCZENIE: Przedstawiono założenia oraz prace zrealizowane w ramach projektowania narzędzia wspomagającego zapobieganie wykluczeniu społecznemu osób z niepełnosprawnością ruchową. Projekt badawczo-szkoleniowego symulatora samochodu o masie do 3,5 t pozwoli na badanie przydatności różnych rozwiązań umożliwiających kierowanie pojazdem mechanicznym osobom z dysfunkcją kończyny górnej i dolnej. Symulator – wyposażony w kokpit kierowcy przymocowany do ruchomej platformy, podest, układ projekcji obrazu oraz aplikację – zostanie przetestowany z udziałem 20 osób.

SŁOWA KLUCZOWE: symulator jazdy, niepełnosprawność ruchowa, rzeczywistość wirtualna

ABSTRACT: Presented are the assumptions and a description of the work carried out as part of the action on the development of a project to assist the prevention of social exclusion of people with disabilities. The developed research and training simulator for a car with a weight of up to 3.5 tons will allow the study of the suitability of various solutions enabling the driving of a motor vehicle for people with upper and lower limb dysfunctions. This simulator equipped with a driver’s cockpit attached to the motion platform, platform, image projection system and application will be tested with the participation of 20 people.

KEYWORDS: driving simulator, disabled people, virtual reality

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.88

576 Evaluation of possibilities of application of web-based tool for effective identification of mechanical properties of materials * Ocena możliwości zastosowania internetowego narzędzia do efektywnej identyfikacji własności mechanicznych materiałów - Łukasz Wolski, Magdalena Kopernik

ABSTRACT: The main purpose of the work is to present and test the developed web-based tool to identify parameters of rheological equations, whose functionality according to the presented results is comparable to existing desktop applications. The developed web-based application with a user-friendly interface uses selected optimization methods (Powell and Hooke-Jeeves algorithms). Criteria for selecting optimization methods are: robustness and frequent application to identification problems described in literature. Testing the developed application consists of comparing the identified stress-strain curves obtained from mechanical tests using the developed tool and commercial desktop application, and performing efficiency tests for the analyzed examples of rheological equations and optimization methods. For this purpose, two material models were used: a simple Hollomon’s model and a multi-parameter model used for steel, in which the influence of softening during the dynamic recrystallization is insignificant. The presented software is implemented in technologies such as JDK 1.8, Spring Framework and PrimeFaces, and passes the efficiency tests successfully.

KEYWORDS: mechanical tests, mechanical properties, optimization methods, rheological model, inverse analysis, web application

STRESZCZENIE: Głównym celem pracy jest przedstawienie i przetestowanie opracowanego narzędzia webowego do identyfikacji parametrów równań reologicznych, którego funkcjonalność – zgodnie z uzyskanymi wynikami – jest porównywalna z istniejącymi aplikacjami desktopowymi. Opracowana aplikacja internetowa, z przyjaznym dla użytkownika interfejsem, wykorzystuje wybrane metody optymalizacji (algorytmy Powella oraz Hooke’a-Jeevesa). Kryteria wyboru metod optymalizacyjnych to odporność rozwiązania na zaburzenia i częste zastosowanie do problemów odwrotnych opisanych w literaturze. Przetestowanie opracowanej aplikacji polega na porównaniu zidentyfikowanych krzywych naprężenie–odkształcenie, uzyskanych z testów mechanicznych z wykorzystaniem opracowanego narzędzia i komercyjnej aplikacji desktopowej, oraz na przeprowadzeniu testów wydajnościowych dla analizowanych przykładów równań reologicznych i metod optymalizacyjnych. W tym celu posłużono się dwoma modelami materiałowymi: prostym modelem Hollomona i modelem wieloparametrowym, stosowanym dla stali, w którym wpływ zmiękczania podczas rekrystalizacji dynamicznej jest nieznaczny. Prezentowane oprogramowanie jest wdrażane w takich technologiach, jak JDK 1.8, Spring Framework czy PrimeFaces, i pomyślnie przechodzi testy wydajności.

SŁOWA KLUCZOWE: testy mechaniczne, własności mechaniczne, metody optymalizacji, model reologiczny, analiza odwrotna, aplikacja webowa

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.89

582 Sterowanie manipulatorem nasobnym w oparciu o sygnały EMG * Control method of the wearable manipulator based on EMG signals - Jarosław Jankowski, Klaudiusz Ziemek

STRESZCZENIE: Integracja człowieka z egzoszkieletem – tak, aby poprawnie odzwierciedlał on zamiary użytkownika w zakresie ruchu kończyny górnej – wymaga zastosowania odpowiedniej metody sterowania, zawierającej algorytm wykrywania intencji. W artykule przedstawiono założenia dotyczące budowy egzoszkieletu kończyny górnej, a także proponowaną procedurę badawczą oraz wstępnie opracowane metody sterowania manipulatora wspomagającego, bazujące na analizie charakterystyki sygnału elektromiograficznego (EMG) oraz zastosowaniu sieci neuronowych.

SŁOWA KLUCZOWE: egzoszkielet, metoda sterowania, EMG

ABSTRACT: Human integration with the exoskeleton, so that it correctly reflects the intentions of the user, requires the use of an appropriate control method containing an intent detection algorithm. The article presents the assumptions concerning the construction of the upper limb exoskeleton, the preliminary research procedure and the pre-developed methods of controlling the assistance manipulator based on the analysis of the electromyographic signal (EMG) characteristics and the use of neural networks.

KEYWORDS: exoskeleton, control method, EMG

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.90

585 Badanie funkcjonalności systemu wspomagania analizy błędów popełnianych przez użytkowników symulatorów maszyn * Conducting a functionality test of a system serving to support analysis of errors committed by users of simulators - Dariusz Kalwasiński

STRESZCZENIE: Przedstawiono procedurę badania funkcjonalności systemu wspomagania analizy błędów popełnianych podczas symulacji prowadzonej na symulatorze. Scharakteryzowano narzędzia, które zostaną wykorzystane w badaniach. Badania pozwolą określić funkcjonalność i przydatność opracowanego systemu w pracy instruktorów prowadzących szkolenia z użyciem symulatora.

SŁOWA KLUCZOWE: baza danych, rzeczywistość wirtualna VR, symulator, analiza błędów

ABSTRACT: Presented is a procedure of conducting a functionality test of a system serving to support analysis of errors occurred during simulations. It also characterizes tools used during the tests. These tests will allow to determine functionality and effectiveness of the system in work of instructors who conduct trainings on simulators.

KEYWORDS: database, VR technique, simulator, analysis of errors

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.91

588 Stanowisko do badania turbogeneratorów * Stand for exhaust-driven turbogenerators testing - Wojciech Miąskowski, Krzysztof Nalepa, Przemysław Kowalczyk, Kamil Adamowicz

STRESZCZENIE: Przedstawiono tok postępowania podczas projektowania stanowiska badawczo-dydaktycznego do badania turbogeneratorów gazowych. W procesie projektowania zostało wykorzystane środowisko SolidWorks. Przeprowadzono niezbędne analizy inżynierskie, takie jak: rozważania koncepcyjne, obliczenia obiegu termodynamicznego turbogeneratora, bilans energetyczny, obliczenia sprawności urządzenia i obliczenia wytrzymałościowe ramy konstrukcji. Obliczenia wytrzymałościowe wykonano w środowisku SolidWorks z dodatkiem Simulation.

SŁOWA KLUCZOWE: turbogenerator, komora spalania, stanowisko badawcze

ABSTRACT: Presented is the designing procedure of the research and teaching stand for testing of exhaust-driven turbogenerators. The SolidWorks environment was used in the design process. The necessary engineering analyses were carried out, such as: conceptual consideration, calculations of the turbogenerator thermodynamic circuit, energy balance, device efficiency calculations, strength calculations of the structure frame, etc. The strength calculations were carried out using SolidWorks software with Simulation package.

KEYWORDS: turbogenerator, supply system, blast chamber, test stand

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.92

591 Analiza stanów krytycznych mostu w czasoprzestrzeni * Analysis of critical state for bridge in 3D-time space - Jan Obrębski

STRESZCZENIE: W pracy zbadano możliwość oceny stanu krytycznego mostu pod wpływem obciążeń ruchomych, z zastosowaniem jednolitego kryterium oceny geometrycznej zmienności i utraty stateczności konstrukcji oraz czasoprzestrzeni modelowanej różnicami skończonymi. Oba ujęcia numeryczne zostały zaproponowane przez autora. Wspomnianym kryterium jest zerowa wartość głównego wyznacznika dynamicznej macierzy sztywności dla mostu, a nawet zadania – gdy obciążenie porusza się dalej poza przęsłem. Wyniki przykładów liczbowych pokazują skuteczność metody i wpływ różnych parametrów na stanykrytyczne.

SŁOWA KLUCZOWE: czasoprzestrzeń, różnice skończone, most, stan krytyczny

ABSTRACT: In the paper was pointed possibility to evaluate critical state of bridge under travelling loading, applying uniform criterion for geometrical changeability and instability of structure and 3D-time space method modelled by finite differences. The both numerical methods are formulated by present author. In the above criterion is used value of main determinant of dynamical stiffness matrix for bridge or even for task, when loading is travelling beyond span. Results shows efficacy of the method and influence of some parameters.

KEYWORDS: dynamics, 3D-time space, finite differences, bridge, critical state

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.93

594 Koncepcja laboratoryjnej wersji symulatora żurawia wieżowego z platformą obrotową do szkolenia operatorów * Concept of laboratory version of a tower crane symulator based on rotary platform for training operators - Hubert Welenc, Tomasz Lipiński

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono koncepcję laboratoryjnej wersji symulatora żurawia wieżowego z platformą obrotową jako prototypu urządzenia, które po przeprowadzeniu gruntownych testów i uzyskaniu pozytywnej opinii ekspertów z ośrodków szkoleniowych posłuży do prowadzenia szkoleń operatorów żurawi wieżowych.

SŁOWA KLUCZOWE: symulacja, żuraw wieżowy, szkolenie operatorów

ABSTRACT: This paper presents the concept of a laboratory version of tower crane simulator based on rotary platform as a prototype of a device which, after being thoroughly tested and approved by the experts from training agencies, will serve the purpose of training tower crane operators.

KEYWORDS: simulation, tower crane, operator training

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.94

597 Schemat graficznego interfejsu komputerowego wspomagającego proces numerycznej rekonstrukcji scen wypadków przy pracy * Scheme of the graphical interface for simplification of the occupational accidents reconstruction through numerical simulations - Klaudiusz Ziemek

STRESZCZENIE: Przedstawiono koncepcję narzędzia do wspomagania symulacji numerycznych wypadków przy pracy. Narzędzie jest nakładką na darmowy program graficzny Blender, w której do wykonywania symulacji numerycznych wykorzystano pakiet MADYMO. Jego zastosowanie znacząco przyspiesza proces modelowania sceny, a w przyszłości planowane jest również zautomatyzowanie procesu poszukiwania najbardziej prawdopodobnego przebiegu wypadku. Dostarczy to wielu informacji o potencjalnych zagrożeniach i – z dużym prawdopodobieństwem – przyczyni się do powstania nowych środków bezpieczeństwa. W artykule opisano narzędzie i zaprezentowano jegowstępne możliwości.

SŁOWA KLUCZOWE: wypadek przy pracy, symulacje numeryczne, interfejs graficzny

ABSTRACT: Proposed is a concept of a new tool for supporting numerical simulations of occupational accidents. Such tool, in form of add-on for graphics software called Blender, uses MADYMO package to execute simulations. It provides fast and intuitive way of modeling accidents scenes without a need of particular knowledge in simulation physics. In the future, it will also implement an auto-search algorithm for the most possible course of event throughout any given state space. Hopefully, it will allow to recognize potential risks and create new ways of preventing injuries. This paper describes the tool, and presents early results of its possibilities.

KEYWORDS: occupational accident, numerical simulations, graphical interface

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.95

600 Analiza trwałości zmęczeniowej połączeń śrubowych z wykorzystaniem oprogramowania ANSYS * Fatigue life analysis of bolt joints with use of ANSYS software - Michał Jasztal, Mariusz Ręgowski

STRESZCZENIE: Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia trwałości zmęczeniowej połączeń śrubowych elementów konstrukcji. Dokonano w nim analizy czynników wpływających na trwałość zmęczeniową połączeń śrubowych oraz omówiono wybrane sposoby jej poprawy. Zamieszczono przykłady obliczeń numerycznych z wykorzystaniem oprogramowania ANSYS, obrazujące wpływ napięcia wstępnego śruby na trwałość zmęczeniową połączenia. Zaprezentowane wyniki obliczeń trwałości uzyskano dla połączenia śrubowego doczołowego, obciążonego wzdłuż osi śruby, oraz połączenia śrubowego zakładkowego, obciążonego prostopadle do osi śruby.

SŁOWA KLUCZOWE: połączenia śrubowe, wstępne napięcie śruby, trwałość zmęczeniowa, obliczenia numeryczne

ABSTRACT: The paper presents selected problems of fatigue life of bolt joints. An analysis of factors influencing fatigue life of bolt joints was performed and selected methods of improving life were described. Authors presents examples of numerical calculations with use of ANSYS software which depict influence of pre-tension in the bolt on fatigue life of the joint. Presented results of life calculation were carried out for bolt joint loaded along bolt axis and for bolt lap joint loaded perpendicular to bolt axis.

KEYWORDS: bolt joints, pre-tension in the bolt, fatigue life, numerical calculation

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.96

603 Koncepcja urządzenia drenarskiego * Draining machine concept - Jarosław Selech, Dawid Romek, Dariusz Ulbrich, Konrad Włodarczyk, Żaneta Staszak, Jacek Marcinkiewicz, Mateusz Zbonik

STRESZCZENIE: Przedstawiono projekt urządzenia ciągnionego do układania rurociągów drenarskich. Projekt stworzono z wykorzystaniem obliczeń matematycznych i w środowisku CAD. W artykule przytoczono podstawowe obliczenia wytrzymałościowe konstrukcji urządzenia. Główne założenia, które ono spełnia, to prostota obsługi i wysoka podatność naprawcza elementu, który podaje rurociąg.

SŁOWA KLUCZOWE: drenaż, konstrukcja, model 3D, CAD

ABSTRACT: The article contains a draft of a device for laying drainage pipelines. The project was made in a CAD environment. The article contains basic strength calculations of the device structure elements. The main assumptions that the device fulfills is the simple operation and high repairability of the machine element.

KEYWORDS: drainage, construction, 3D model, CAD

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.97

606 Numeryczna analiza charakterystyk wentylatora osiowego * Numerical analysis of axial fan characteristics - Stanisław Wrzesień, Michał Frant, Maciej Majcher

STRESZCZENIE: W artykule porównano podstawowe charakterystyki pracy wentylatora osiowego uzyskane metodą numeryczną i analityczną, stanowiące etap wstępnego projektowania wentylatora o zadanych osiągach. Takimi osiągami są charakterystyki przyrostu ciśnienia całkowitego, mocy oraz sprawności całkowitej w funkcji objętościowego natężenia przepływu. Przedstawione wyniki wykazywały istotne różnice ilościowe i jakościowe w przebiegu charakterystyk uzyskanych dwoma metodami. Potwierdzono przydatność metod numerycznych w odniesieniu do wstępnego projektu analitycznego.

SŁOWA KLUCZOWE: CFD, maszyny przepływowe, charakterystyki wentylatorów osiowych

ABSTRACT: The paper presents an analysis and comparison of basic characteristics of axial fans, both analytically and numerically. Such characteristics are: the characteristics of the total pressure, power and total efficiency as a function of the volumetric flow rate. The presented results showed significant quantitative and qualitative differences in the characteristics obtained by two methods. The usefulness of numerical methods in relation to the results of the initial analytical project was confirmed.

KEYWORDS: CFD, flow machines, characteristics of axial fans

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.98

609 Przenośny symulator suwnicy do wspomagania szkolenia operatorów suwnic – koncepcja * Mobile simulator of the crane to support trainings of crane operators – a concept - Dariusz Kalwasiński

STRESZCZENIE: Przedstawiono najważniejsze wytyczne do budowy symulatora suwnicy w wersji przenośnej. Symulator powstanie na bazie laboratoryjnego prototypu opracowanego w CIOP-PIB. W artykule zaprezentowano również założenia do modyfikacji symulatora w aspekcie zgodności z minimalnymi wymaganiami programu szkoleniowego opracowanego przez UDT. Urządzenie umożliwi wspomaganie praktycznego szkolenia operatorów suwnic prowadzonego przez ośrodki szkoleniowe.

SŁOWA KLUCZOWE: symulator przenośny, suwnica, szkolenie z udziałem symulatora

ABSTRACT: Presented are crucial indications to build a mobile crane simulator. The simulator will be build on the basis of a laboratory version of crane simulator prototype created in CIOP-PIB. The article also presents principles of its modifications concerning its compatibility with minimal requirements of training programme by UDT. The simulator will allow the supported of practical training of crane operators conducted by training centers.

KEYWORDS: mobile simulator, overhead crane, training with use of the simulator

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.7.99

612 Przegląd patentów odnoszących się do problematyki miesięcznika Mechanik
614 Wybrane prace doktorskie dotyczące tematyki miesięcznika Mechanik

Wydarzenia i aktualności

456 Panorama
466 Jesienią branża obrabiarkowa spotyka się na Tajwanie – część 2 - Anna Wojewódzka

STRESZCZENIE: W dniach 7–11 listopada w Taichung International Exhibition Center & Greater Taichung International Expo Center odbędzie się kolejna edycja targów Taiwan International Machine Tool Show (TMTS). Impreza jest organizowana co dwa lata przez TMBA (Taiwan Machine Tool & Accessory Builders’ Association) we współpracy z władzami miasta Taichung i pod auspicjami Biura Handlu Zagranicznego w Ministerstwie Gospodarki Tajwanu.

491 PLASTPOL 2018 – dowód na świetną kondycję branży
497 ITM Polska, Subcontracting, Modernlog, Focast oraz 3D Solutions

STRESZCZENIE: Na spotkaniach kooperacyjnych i interesujących konferencjach, przy dźwiękach pracujących maszyn i licznych rozmów – tak upłynęły Targi ITM Polska Innowacje – Technologie – Maszyny oraz odbywające się w tym samym czasie Targi Logistyki, Magazynowania i Transportu Modernlog, Targi Skanu i Druku 3D Solutions, Forum Odlewnicze Focast oraz Targi Kooperacji Przemysłowej Subcontracting. Przez cztery dni na każdym metrze kwadratowym przestrzeni targowej czuć było powiew zmian.

616 Nominacje profesorskie – Jarosław Mizera

Z działalności CIRP

490 Poprawa szlifowalności Ti-6Al-4V dzięki wspomaganiu ultradźwiękowemu z utlenianiem plazmowym - Krzysztof Jemielniak

STRESZCZENIE: Stop tytanu Ti-6Al-4V jest uważany za jeden z najbardziej obiecujących materiałów inżynierskich ze względu na unikalną kombinację wysokiego stosunku masy do wytrzymałości, temperatury topnienia i odporności na korozję. Inne jego cechy, jak niska przewodność cieplna i wysoka wytrzymałość właściwa, sprawiają, że jest on bardzo trudno obrabialny.

* Artykuły recenzowane

Spis reklam

GF Machining Solutions II okł.
Kyocera Unimerco Tooling 453
Mitsubishi Materials I okł.
Seco Tools IV okł.
staleo.pl 581
Targi AMB, Stuttgart 457
Targi IMT Tajwan, Taichung 581
Strona główna Lipiec 2018

Mechanik nr 07/2018

Lipiec 2018

Zamów NEWSLETTER

Nasze propozycje

Metrologia geometryczna powierzchni technologicznych. Zarysy kształtu – Falistość – Mikro- i nanochropowatość.
Stanisław Adamczak

Metrologia geometryczna powierzchni technologicznych. Zarysy kształtu – Falistość – Mikro- i nanochropowatość.

Wydawnictwo Naukowe PWN

"Metrologia geometryczna powierzchni technologicznych" to kompendium poświęcone tematyce pomiarów i analizy...

Układy dynamiczne w modelowaniu procesów przyrodniczych, społecznych, technologicznych
Jacek Banasiak, Katarzyna Szymańska-Dębowska

Układy dynamiczne w modelowaniu procesów przyrodniczych, społecznych, technologicznych

Wydawnictwo Naukowe PWN

"Układy dynamiczne" to podręcznik związany z analizą układów dynamicznych, którą można zastosować w różnych...

Matematyczny wszechświat. Od Pitagorasa do Plancka
Joel L. Schiff (Tłum.: W. Sikorski)

Matematyczny wszechświat. Od Pitagorasa do Plancka

Wydawnictwo Naukowe PWN

"Matematyczny wszechświat" to wciągająca opowieść, która odkrywa przed czytelnikami prawa matematyczne...

Tarcie i smarowanie w procesach kształtowania blach
Tomasz Trzepieciński

Tarcie i smarowanie w procesach kształtowania blach

Wydawnictwo Naukowe PWN

W książce Tarcie i smarowanie w procesach kształtowania blach przedstawiono specyfikę zjawiska tarcia...

Nasi partnerzy