Współczesne techniki chromatograficzne stosowane do analizy bojowych środków chemicznych zatopionych na dnie Morza Bałtyckiego
Contemporary chromatographic techniques adopted for analysis of the chemical warfare agents dumped on the seabed of the Baltic Sea
Mechanik nr 10/2015 - Wersje autorskie artykułów z I Konferencji „Osiągnięcia Studenckich Kół Naukowych Uczelni Technicznych” zamieszczone na płycie CD
STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono najnowsze osiągnięcia aparaturowe w chromatografii, która jest najczęściej stosowaną metodą w analizie bojowych środków chemicznych zatopionych na dnie Morza Bałtyckiego. Podano przykłady zastosowań technik chromatograficznych w rzeczywistych badaniach środowiskowych, gdzie szczegółowej analizie poddano frakcje wyłowionej bryły iperytu siarkowego. Ponadto, za pomocą tych technik chromatograficznych dokonano również oceny możliwości zniszczenia toksycznych związków arsenoorganicznych, w tym zatopionego adamsytu, w procesie stapiania z siarką.
SŁOWA KLUCZOWE: zatopiona amunicja chemiczna, bojowe środki trujące, techniki chromatograficzne, monitoring środowiska morskiego.
ABSTRACT: In this paper the latest achievements in the chromatography were described. These techniques are most often applied in analysis of the chemical warfare agents dumped in the Baltic Sea. Examples of applications of the chromatographic techniques in the real investigations of environmental samples were given, where a detailed analysis of the caught lump fractions of sulphuric mustard gas were described. Moreover, the evaluation process of arsenoorganic toxic compounds destruction due to melting with sulphur, eg. adamsite, was also made by these chromatographic techniques.
KEYWORDS: dumped chemical ammunition, chemical agents, chromatographic techniques, monitoring of the marine environment.
BIBLIOGRAFIA / BIBLIOGRAPHY:
- Mazurek M. "Międzynarodowe aspekty ochrony środowiska Morza Bałtyckiego w odniesieniu do zatopionej amunicji chemicznej". Zeszyty SGSP, nr 42 (2011), s. 167-182,
- Brickhouse M.D., Creasy W.R., Williams B.R., Morrissey K.M., O'Connor R.J., Durst H.D. "Multiple-technique analytical characterization of a mixture containing chemical-weapons simulant from a munition", J. Chromatogr. A. nr 883 (2000), s, 185-198,
- D'Agostino P. A., Chenier C. L. "Analysis of Chemical Warfare Agents: General Overview, LC-MS Review, In-House LC-ESI-MS Methods and Open Literature Bibliography", Suffield: DRDC, 2005,
- Anders Östin A. "Review of Analytical Methods for the Analysis of Agents Related to Dumped Chemical Weapons for the CHEMSEA project", CHEMSEA Chemical Munitions Search and Assessment, Umeå: 2012,
- Subramaniam R. "Simplified Routines for Sample Preparation and Analysis of Chemical Warfare Agent Degradation Products", Umeå: VMC, 2012,
- Kasten S. A., Zulli S., Jones J. L., Dephillipo T., Cerasoli D. M. "Chiral Separation of G-type Chemical Warfare Nerve Agents via Analytical Supercritical Fluid Chromatography", Chirality nr 26 (2014), s. 817–824,
- Witkiewicz Z. "Chromatografia gazowa z detektorem emisji atomowej w analizie organicznych zanieczyszczeń środowiska", Biuletyn COBRABiD. nr 2 (1997), s. 6-12,
- Hoffmann de E., Charette J., Stroobant V. "Spektrometria mas", Warszawa: WNT, 1998,
- Witkiewicz Z., Mazurek M., Stefaniak Z. "Chromatografia cieczowa", Biuletyn COBRABiD. nr 1 (1996), s. 7-16,
- Mazurek M., Witkiewicz Z., Stefaniak Z. "Overpressured layer chromatography", Anal. Chem. nr 42 (1997), s. 767-786,
- Mazurek M., Popiel S., Witkiewicz Z., Śliwakowski M. "Capillary gas chromatography – atomic emission spectroscopy – mass spectrometry analysis of sulphur mustard and transformation products in a block recovered from the Baltic Sea", J. Chromatogr. nr 919 (2001), s .133-145,
- Mazurek M., Witkiewicz Z., Śliwakowski M. "Identyfikacja za pomocą GC-MS produktów przemian iperytu siarkowego w bryle iperytowej wyłowionej z Morza Bałtyckiego", Biul. Wojsk. Akad. Techn. nr 49 (2000), s. 89-100,
- Mercier J.-P., Morin Ph., Dreux M., Tambute´ A, J. Chromatogr. A. nr 849 (1999), s. 197-207,
- Mazurek M., Witkiewicz Z., Śliwakowski M. "Analysis of the Yperite Block Fished up from the Baltic Sea". J. Planar Chromatogr. A. nr 13 (2000), s. 359-364,
- Mazurek M. "Degradacja toksycznych substancji arsenoorganicznych w procesie zestalania z siarką". Ochrona środowiska i zasobów naturalnych. nr 33 (2007), s. 40-44.
