Metoda identyfikacji naprężeń wewnętrznych w półfabrykacie osiowosymetrycznym do obróbki ubytkowej

STRESZCZENIE: Półfabrykaty przedmiotów przeznaczonych do dokładnego kształtowania metodą obróbki ubytkowej częstokroć mają naprężenia wewnętrzne pozostałe po wcześniej prowadzonych zabiegach cięcia i obróbki plastycznej. Naprężenia te rezydują, w ustalonym stanie równowagi, w całej objętości materiału surówki. Usunięcie naddatku obróbkowego wiąże się ze zmianą tego stanu równowagi i odkształceniami przedmiotu, które zaburzają dokładność wymiarowo-kształtową nadaną w procesie dokładnej obróbki ubytkowej. W pracy podjęto próbę identyfikacji naprężeń wewnętrznych w półfabrykacie, polegającą na beznaprężeniowym usunięciu naddatków obróbkowych i określeniu wpływu tego zabiegu na odkształcenia powierzchni istotnych z punktu widzenia tolerancji wymiarowo-kształtowych przedmiotu.

SŁOWA KLUCZOWE: półfabrykat osiowosymetryczny, naprężenia wewnętrzne, odkształcenia

ABSTRACT: Semi-manufactured parts dedicated for precise machining often have internal stresses which have remained after previous cutting and plastic processing. These stresses reside in a fixed state of balance over the entire volume of the workpiece. Removal of the machining allowance is associated with a change in the state of balance and deformation of the workpiece, which affect its dimensional and shape accuracy. The study, involving non-stress removal of precisely defined volume of the machining allowance and determination of the impact of this treatment on the deformation of the workpiece surface is presented. It is important from the point of view of dimensional tolerance of the axially symmetrical workpiece, finally processed by turning.

KEYWORDS: semi-finished parts turning, internal stresses, deformations

BIBLIOGRAFIA / BIBLIOGRAPHY:

• HEYN E., BAUER O., Über die Spannungen in kaltgereckten Metallen, International Zeitschrift für Metallographie, 1911, Bd. 1, S. 16.
• HAŁAS W. Badanie wpływu naprężeń szczątkowych na dokładność wytwarzania wałów, Praca doktorska, Politechnika Lubelska, Lublin 20110.
• SOKOLOV I.A., URALSKIJ V.I.: Ostatocnye naprâženiâ i kacestvo metalloprodukcii. M.: Metallurgiâ, 1981, s. 96.
• SACHS G., ESPEY G.: The measurement of residual stresses in metal. Iren Age, Vol 148, 1941
• BIRGER I.A., KOZLOV M.L.: Ostatocnye naprâženiâ: problemy i perspektivy. Materialy Vsesoûznogo simpoziuma "Tehnologiceskie ostatocnye naprâženiâ" M.: 1988., s. 388.
• Promptov A.P.: Ostatocnye išgrâženiâ i deformacii pri obrabotke maložestkih detalej rezaniem. /:ps.dokt. tehn. nauk -Kujbyšev, 1975, s. 543.
• Kolot L.P.: Razrabotka i issledovanie kompleksa tehnologiceskih metodov povyšeniâ tocnosti formy nežestkih detalej. Avtoref. dis. kand. tehn. nauk.-Minsk 1986, s. 19.
• Heyn E., Bauer O.: International Zeitschrift für Metallographie. 1911, Bd. 1 s. 16.
• Kobrin M.M., Dehtâr L.I.: Opredeleniâ vnutrennih naprâženij v cilindriceskih detalâh,M,: Mašinostroenie, 1965, s. 175
• Birger I.A., Kozlov M.L.: Ostatocnye naprâženiâ: problemy i perspektivy. Materialy Vsesoûznogo simpoziuma "Tehnologiceskie ostatocnye naprâženiâ" M.: 1988., s. 388.
• ADAMCZAK S. „Pomiary geometryczne powierzchni, zarysy kształtu, falistości i chropowatości”, WNT Warszawa 2008

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2015.8-9.412